تأثیر ترتینوئین در درمان ملاسما: آنچه باید بدانید
ملاسما، یکی از شایع‌ترین مشکلات رنگدانه‌ای پوست است که اغلب خانم‌ها به‌ویژه در دوران بارداری یا پس از قرارگیری طولانی در معرض نور خورشید با آن مواجه می‌شوند. این لک‌های قهوه‌ای معمولاً بر روی گونه‌ها، پیشانی، لب بالا و بینی ظاهر می‌شوند و ظاهر پوست را ناهموار و تیره می‌کنند. یکی از ترکیبات مؤثر و پرکاربرد در درمان ملاسما ترتینوئین است.
در این مقاله از مجله داروسایت ۲۴، به بررسی علمی تأثیر ترتینوئین بر درمان ملاسما، نحوه عملکرد، مدت زمان مصرف، احتیاط‌های لازم و معرفی محصولی مؤثر از برند پارس دارو می‌پردازیم.
ملاسما چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
ملاسما نوعی افزایش رنگدانه در پوست است که به دلایل مختلفی از جمله:
-
تغییرات هورمونی (بارداری، قرص‌های ضد بارداری)
-
مواجهه زیاد با نور خورشید
-
استفاده از برخی محصولات آرایشی یا دارویی
-
ژنتیک
رخ می‌دهد. درمان ملاسما به دلیل مزمن بودن آن، نیاز به ترکیب چند روش درمانی، صبر و مداومت دارد.
مطالعات پزشکی Mayo Clinic نشان می‌دهد که درمان‌های موضعی مانند ترتینوئین می‌توانند با بهبود گردش سلولی و کاهش تولید ملانین، تأثیر مؤثری در بهبود رنگ پوست داشته باشند.
ترتینوئین چیست؟
ترتینوئین (Tretinoin) شکلی از ویتامین A است که به‌عنوان داروی موضعی برای درمان آکنه، چین‌وچروک‌های سطحی و اختلالات رنگدانه‌ای از جمله ملاسما استفاده می‌شود. این ماده با تحریک سلول‌های اپیدرمی، لایه‌برداری ملایم و افزایش نوسازی سلول‌های پوستی، به کاهش لک‌های تیره کمک می‌کند.
چگونه ترتینوئین در درمان ملاسما اثر می‌گذارد؟
ترتینوئین با سه مکانیسم زیر به درمان ملاسما کمک می‌کند:
-
افزایش نوسازی سلول‌ها: سلول‌های جدید جایگزین سلول‌های رنگ‌دانه‌دار قدیمی می‌شوند.
-
مهار تولید ملانین: با کاهش فعالیت ملانوسیت‌ها، از تشکیل بیشتر رنگدانه جلوگیری می‌شود.
-
تقویت جذب ترکیبات دیگر: ترتینوئین اغلب با هیدروکینون، آزلائیک اسید یا کورتون ترکیب می‌شود تا اثر ضدلک قوی‌تری داشته باشد.
چه مدت طول می‌کشد تا ترتینوئین روی ملاسما اثر بگذارد؟
بیشتر بیماران بعد از ۶ تا ۸ هفته مصرف منظم متوجه تغییرات قابل‌مشاهده می‌شوند. اما برای کاهش لک‌های مقاوم به‌طور کامل، ممکن است به ۳ تا ۶ ماه درمان پیوسته نیاز باشد.
عوارض احتمالی ترتینوئین
در هفته‌های ابتدایی مصرف، ممکن است با این علائم مواجه شوید:
-
قرمزی و التهاب پوست
-
پوسته‌ریزی ملایم
-
خشکی و خارش
این علائم طبیعی هستند و معمولاً پس از مدتی کاهش می‌یابند. توصیه می‌شود از مرطوب‌کننده‌های قوی و ضدآفتاب مناسب همراه با ترتینوئین استفاده شود.
نکاتی که هنگام مصرف ترتینوئین باید رعایت کنید:
-
فقط شب‌ها استفاده شود.
-
قبل از استفاده، پوست کاملاً تمیز و خشک باشد.
-
از تماس با اطراف چشم و لب‌ها خودداری کنید.
-
استفاده روزانه از ضدآفتاب با SPF بالا الزامی است.
-
از مصرف همزمان محصولات تحریک‌کننده مانند اسکراب‌ها و لایه‌بردارهای دیگر خودداری کنید.
معرفی کرم ترتینوئین پارس دارو
اگر به‌دنبال محصولی استاندارد، با قیمت مناسب و تأییدشده برای استفاده موضعی هستید، کرم ترتینوئین پارس دارو گزینه‌ای مناسب برای درمان لک‌های ملاسما، آکنه و بازسازی پوست است.
این کرم در دوزهای مختلفی ارائه می‌شود (مانند 0.025% و 0.05%) و توسط پزشکان بسیاری در نسخه‌های درمانی تجویز می‌گردد.
چگونه از کرم ترتینوئین پارس دارو برای درمان ملاسما استفاده کنیم؟
-
یک بار در شب، به مقدار کم روی ناحیه لک‌دار استفاده کنید.
-
از ماساژ شدید پوست پرهیز نمایید.
-
استفاده منظم و مداوم برای دستیابی به نتیجه مطلوب ضروری است.
-
در طول روز از ضدآفتاب و مرطوب‌کننده مناسب استفاده شود.
جایگاه ترتینوئین در پروتکل‌های درمان ملاسما
مطالعات PubMed نشان می‌دهند ترتینوئین یکی از مؤثرترین ترکیبات در درمان ملاسما است، به‌ویژه در کنار هیدروکینون و کورتیکواستروئیدها. این سه‌گانه درمانی، که گاهی به‌عنوان «فرمول ترکیبی» شناخته می‌شود، در اغلب نسخه‌های پزشکی برای ملاسما تجویز می‌شود.
مکمل‌های مؤثر در کنار ترتینوئین برای درمان بهتر ملاسما
در کنار درمان موضعی، استفاده از برخی مکمل‌ها نیز در بهبود وضعیت پوست کمک‌کننده است:
-
ویتامین C: با خاصیت روشن‌کننده و آنتی‌اکسیدان قوی
-
گلوتاتیون: مؤثر در کاهش تولید ملانین
-
زینک و ویتامین E: جهت بهبود ترمیم و جلوگیری از التهاب
می‌توانید مجموعه‌ای از این مکمل‌ها را در دسته مکمل‌های تخصصی داروسایت ۲۴ پیدا کنید.
مراقبت‌های مکمل برای درمان موفق ملاسما
-
پرهیز از آفتاب و استفاده از ضدآفتاب با SPF بالا
-
استفاده از مرطوب‌کننده‌های حاوی نیاسینامید یا آلوئه‌ورا
-
رژیم غذایی غنی از میوه، سبزی، و آنتی‌اکسیدان‌ها
-
خواب کافی و مدیریت استرس
مقالات پیشنهادی و مرتبط
برای آشنایی بیشتر با مراقبت از پوست‌های دارای لک یا مستعد پیری، پیشنهاد می‌کنیم این مقالات را در دسته‌بندی مراقبت از پوست صورت مطالعه کنید:
جمع‌بندی: آیا ترتینوئین برای درمان ملاسما مؤثر است؟
پاسخ بله است. ترتینوئین، به‌عنوان یکی از مؤثرترین ترکیبات درمانی، می‌تواند لک‌های ملاسما را به‌تدریج کاهش داده و پوست را یک‌دست و شفاف‌تر کند. البته استفاده صحیح، صبر در روند درمان و مراقبت‌های همزمان بسیار اهمیت دارد.
